- ZABYTEK MIESIĄCA - obraz Chrystusa Boleściwego zwanego Raciborskim.

W okresie Wielkiego Postu postanowiliśmy przypomnieć obraz Chrystusa Boleściwego zwanego Raciborskim. W zbiorach Muzeum w Raciborzu znajdują się dwa obrazy z tym przedstawieniem oraz druk religijny Modlitwa do Pana Iezusa Raciborskiego, z XIX w. W ikonografii tego typu wizerunek zwany jest Vir Dolorum (Mąż Boleści). Ukazuje Chrystusa po zmartwychwstaniu, ale jeszcze nie w chwale. Charakterystyczny jest gest Jezusa wskazującego na otwartą ranę ostetntatio vulneris, który ma podkreślić Jego cierpienie i przezwyciężenie śmierci. Wizerunki Vir Dolorum znane były już w XII w. w sztuce bizantyjskiej, znane od XIV w.w sztuce zachodnioeuropejskiej. Miejscem kultu Jezusa Boleściwego jest kościół św. Jana Chrzciciela w Raciborzu - Ostrogu. Jeszcze w XIX w. przychodziły do ostrogskiego kościoła „procesye z Raszczyc, Markowic, Brzezia, Babic, Pogrzebieni, Bieńkowic, Wojnowic, Starejwsi, Rudnika, Pawłowa i wielu innych miejscowości” (F. Godula, Historya Raciborza i okolic). W ołtarzu bocznym tej świątyni umieszczony jest obraz Chrystusa Bolesnego namalowany na desce. Przedstawia ona Jezusa w koronie cierniowej z otwartą raną w boku i ranami po gwoździach. W ołtarzu głównym znajduje się kopia obrazu z łacińską inskrypcją VENI DE VIENI O. PECATORE INGRATO DENTED AL. MIO COSTATO. 1827, Przyjdź ach przyjdź niewdzięczny grzeszniku, umocnij się przy moim boku. Obraz z kolekcji muzealnej pochodzi z XIX w. Niestety nie znamy dokładnej proweniencji tego płótna. Według informacji zawartych w inwentarzu, autorem obrazu jest Franciszek Gajda. Postać Jezusa przedstawiona jest na czarnym tle, frontalnie z nieznacznym odchyleniem w prawą stronę. Głowa lekko podniesiona w górę, otoczona aureolą, uwieńczona cierniową koroną, włosy długie w wijących się puklach spadają na ramiona. Twarz potraktowana realistycznie. Na ramionach czerwony płaszcz. Tors nagi z otwartą raną w kształcie ust, w prawym boku. U dołu łukowato wygięta biała szarfa z wypisaną czarnymi literami sentencją w języku polskim Patrz Grześniku Com cierpiał zatwe nieprawości, Dałem bok mói Otworzyś ko Tobie zmiłości. Tego rodzaju obrazy sprzedawano w ośrodkach pątniczych m.in. na Górze św. Anny i w Częstochowie, a możliwe, że także w Raciborzu? W przeszłości wizerunek ten był wielokrotnie powielany. W zbiorach wielu muzeów śląskich znajdują się tego przykłady (Muzeum Wsi Opolskiej, Muzeum Górnośląskie w Bytomiu, Muzeum Etnograficzne we Wrocławiu, Muzeum Śląska Opolskiego), a także w kościołach m.in. w Bojszowie, Męcinie, Zielonce Pasłęckiej i w klasztorze Sióstr Norbertanek w Imbramowicach.

 

 

 

Autor: Julita Ćwikła